رابطه ی قوه ی عاقله و مغز در آرای فلسفی و طبی ابن سینا

ابن سینا عاقله را قوه‌ای مجرد می‌داند که برای فعل خاص خود، نیازمند عضو خاصی در بدن نیست و دلایل متعدد اثبات تجرد نفس ‌ناطقه را پشتوانه‌ی این ادعا قرار می‌دهد. در همین حال، در آثار فلسفی خود، به نیاز و مراجعه‌ی عاقله به حس و متخیله و مفکره ـ که از نظر او، با کمک عضو جسمانی کار می‌کند ـ اشاره می‌نماید و در مواردی، اختلال در تعقل را که ناشی از ضعف و خستگی و اختلال در مغز است می‌پذیرد. علاوه بر این، به عنوان طبیب، از بیمار‌ی‌های جسمانی عارض بر سر و مغز، که تعقل و تفکر را مختل یا متوقف می‌نمایند، سخن می‌گوید و راه‌های معالجه و داروهای مربوطه را شرح می‌دهد. مقاله‌ی حاضر با ملاحظه‌ی آرای فلسفی و آثار طبی ابن سینا، به شناخت رابطه‌ی عقل با مغز و بررسی و تحلیل نقش‌های مثبت یا منفی اعضای بدن ـ به ویژه مغز ـ در عمل تعقل می‌پردازد و وجه جمع نظریه‌های ظاهراً متفاوت شیخ در این مورد را بیان می‌کند.